OPINIÓN

Os negocios da pandemia 

Dr.  Reynaldo  Saccone*
 

 Hai máis de sesenta equipos no mundo traballando para crear unha vacina contra o coronavirus, pero van moi amodo. Unha declaración de Bill  Gates ao New  England  Journal  of  Medicine explica esta lentitude: “É necesario que os gobernos poñan os fondos porque os produtos para a pandemia son investimentos de moi alto risco; o financiamiento público minimizaría osriscos para as empresas farmacéuticas e axudaría a que se metesen neste tema cos dous pés”. Os capitalistas queren que o Estado poña os fondos e as empresas leven as ganancias. Para que o negocio sexa completo, Gates remata: “Finalmente, os gobernos deben financiar a compra e distribución das vacinas á poboación que a necesita”. É dicir, o Estado financia a produción e logo compra os produtos ás empresas. A proposta de Gates ispe a verdade: non se avanza nas vacinas se non hai ganancia capitalista garantida.  

Os bos negocios da pandemia 

 A industria farmacéutica e de insumos médicos está a vivir un momento de esplendor. A mediados de marzo de 2020, mentres caían as Bolsas do planeta, os títulos de Alpha Prol  Tech, fabricante de barbijos, disparábanse 232 por cento.  Co-Diagnostics subía as súas accións 1.370% grazas ao seu kit de diagnóstico do virus responsable da pandemia.  Cepheid, a principal fabricante mundial, vende o seu test a 19,80 dólares cando o seu custo é de 3 dólares. As accións do laboratorio californiano Gilead rubían 20% polas perspectivas do antiviral Remdesivir contra o  Covid-19, investigación, á súa vez, subsidiada polo goberno norteamericano. O valor bolsista de Inovio Pharmaceuticals, apoiada por Bill Gates, escalaba 200% pola súa vacina experimental  INO-4800. 

 Outra forma de beneficiarse é cos investimentos públicos. “Cada molécula aprobada pola FDA (ente federal que autoriza as drogas e insumos médicos nos Estados Unidos) entre 2010 e 2016 foi obxecto de investigacións científicas financiadas polo Estado a través do  NIH (ente federal que regula a actividade en saúde)”, segundo o grupo de defensa de Pacientes para Medicamentos Accesibles. O goberno norteamericano gastou máis de 100.000 millóns de dólares nese período facilitando tamén que as empresas gozasen do monopolio da produción mediante a vixencia das patentes.  

Patentes: unha traba ao desenvolvemento 

 As patentes, que garanten a propiedade dos produtos e os mecanismos de produción para cada empresa, son ao mesmo tempo unha traba porque impiden a súa difusión. O coñecido economista capitalista Joseph  Stiglitz recoñece que “o control monopólico da tecnoloxía utilizada na detección do virus  obstruye a rápida introdución de máis kits de  testeo, como tamén son un freo as patentes que posúe a empresa 3M para barbijos N95 e outros elementos de protección”. Pon como exemplo, tamén, a  PCV13, vacina para a pneumonía que, ao ser propiedade monopólica de Pfizer, é inalcanzable polo seu custo para gran parte da poboación mundial. En India, por exemplo, todos os anos rexístranse máis de 100.000 mortes infantís evitables por pneumonía, mentres que a vacina xéralle a Pfizer ingresos anuais por ao redor de 5.000 millóns de dólares. 

 Nas últimas décadas as multinacionais farmacéuticas lograron, por medio das patentes, ampliar o seu monopolio sobre a produción de remedios a case todos os países, aínda que con grandes contradicións. En 1997 o goberno surafricano, na súa necesidade de facer fronte á epidemia de sida, promulgou unha lei que permitiu suspender as patentes necesarias para prover os remedios requiridos a pesar da pechada oposición dos Estados Unidos e as multinacionais. En 2001, durante a chamada crise do ántrax, os Estados Unidos fixeron o mesmo, suspenderon a patente da ciprofloxacina que posuía Bayer para todo o mundo. Deuse, entón, o paradoxo de que o país abanderado da defensa das patentes monopólicas da industria farmacéutica apelou ao recurso soberano que combatía no resto do mundo.  

Un mundo sen patentes só é posible sen propiedade burguesa 

 “Levamos demasiado tempo aceptando o mito de que o réxime de propiedade intelectual é necesario”, escribiu recentemente  Stiglitz. “Imaxinemos un mundo no que unha rede mundial de profesionais médicos  monitorea a aparición de novas cepas dun virus contaxioso, actualizan periodicamente a fórmula establecida da súa vacina e logo poñen esa información ao dispor de compañías e países de todo o planeta,…, sen cuestións de propiedade intelectual e sen monopolio farmacéutico…” Pero a norma é a realidade que el mesmo denuncia, as leis do capitalismo buscando aumentar a renda do capital, e que só pode desaparecer coa desaparición desas relacións de propiedade. 

 O capitalismo é a traba que impide derrotar dun golpe á pandemia. Vimos á burguesía imperialista mundial implantar os plans de axuste que destruíron os sistemas de saúde, mesmo nos seus propios países de orixe; presenciamos a súa loita contra as corentenas como nos Estados Unidos, Italia, Brasil e outros sen reparar nas mortes nin na diseminación do virus; estamos a ver agora como se realizan pingües negocios á conta da necesidade dos pobos e ao mesmo tempo segue recibindo subsidios e privilexios do Estado con fondos que deberían ir ao pobo en corentena. Os traballadores e o pobo deberán avanzar cara á  estatización dos servizos de saúde e a produción de insumos, remedios e vacinas. Baixo control dos traballadores, deben ser postos ao servizo da loita contra a pandemia. Estas medidas, acompañadas coa suspensión dos pagos da débeda externa e o imposto ás grandes fortunas, permitirían acelerar a superación da pandemia e liberar á humanidade da prolongación destes horrores e sacrificio de vidas.  

*Ex presidente da Asociación de Profesionais da Saúde da Provincia de Buenos Aires (CICOP)