Xullo do 1936 en Tui
Monumento ás víctimas da represión, instalado por Silverio Rivas, na Alameda de Tui
Á curta batalla contra os falanxistas seguiu una represión tan longa como vingativa
Imaxe retrospectiva da Alameda de Tui
O 18 de xullo de 1936, tras a proclama do bando de guerra nas diferentes cidades españolas, créase de contado unha Xunta de Defensa Local, en Tui. Segundo o investigador Carlos Fernández Santader, figuraban nela o alcalde tudense Guillermo Vicente de Santiago, o médico Hermenegildo Losada, o deputado agrario Alonso Ríos -que fará de enlace con outros comités de defensa de localidades próximas-, Romero Ulpiano Peña e o cenetista Gumersindo Rodríguez. Preside a Xunta o doutor Losada. Como centro neurálxico para a organización da resistencia vaise utilizar o edificio do Seminario, cuxas instalacións servirán para o abastamento básico de alimentos, ademais de arsenal e polvoriño e aínda de cuartel improvisado para as milicias populares.
A dotación da patrulleira "Cabo Fradera", comandada polo tenente Joaquín Valera de Eguilaz -posteriormente condenado a vinte anos de prisión-, apoiada polas forzas navais de Camposancos e tamén polo Corpo de Carabineiros -este, baixo o mando do capitán Marcelino Rodríguez Blanco, quen sería fusilado máis tarde-, xuntamente con preto dun centenar de milicianos e unidos a numerosos obreiros e campesiños, decide erguer barricadas. Colocan os resistentes, ademais, minas na estrada desde As Gándaras deica a Guillarei. Cavan igualmente trincheiras e tentan aprovisionarse de canto armamento lles resulta posible xuntar, desarmando logo á Garda Civil, que se pecha na súa casa-cuartel de Tui. Ao tempo, os republicanos establecen unha segunda liña de defensa á altura da Alameda. Mínanse, segundo certas versións, as pontes sobre o río Louro.
O devandito Carlos Fernández -El alzamiento de 1936 en Galicia- escribe que se reuniron, por parte dos leais á República, uns douscentos fusís: isto é, material que fornecía a outros tantos combatentes, organizados en tres columnas: unha detrás do río Louro, con obreiros e campesiños; outra de carabineiros, mariñeiros e milicianos, a ocuparen o centro; a terceira, na ala dereita, con recrutas armados.
A ofensiva dos "nacionais" deu comezo o sábado, día 25, con tiroteo salferido de fusís e persistentes ráfagas de ametralladoras, ademais de fogo intermitente de morteiro. Os disparos inícianse arredor das dez da mañá e repítesen de forma escalonada até arredor das cinco da tarde. A pesar de todo o esforzo, a liña de defensa republicana non cae. Tal situación provoca a cólera no bando franquista, que se retira na procura de reforzos logo da perda de sete efectivos e duns trinta feridos; do outro lado contan dous milicianos mortos e tres feridos.
Ao día seguinte, 26 de xullo, tropas doo XV Rexemento de Artillería Lixeira de Pontevedra veñen reunirse no Porriño con outro destacamento chegado desde Ourense: este último composto por ametralladoras e morteiros. Igualmente, as forzas sitiantes reciben reforzos de varios escadróns de falanxistas voluntarios e tropa procedente de Vigo -cidade que viña de caer en mans do bando rebelde- ao mando do capitán Carreró. En total, aproximadamente, uns seiscentos homes.
Canonazos -algunha bomba foi caer preto, ou xa da outra beira, de Portugal- e fogo de morteiro, á canda da superioridade numérica, van ser as causas de que rematen definitivamente as barricadas de a Volta da Moura. O bombardeo durou deica ás tres da tarde, momento en que son tomadas as posicións dos leais á República, logo de trinta e seis horas de duro asedio.
Persecución e represión
A seguir foi asediada a propia cidade de Tui. Unha vez ocupada esta, ficou na praza a sexta batería do devandito Rexemento de Artillería de Pontevedra ás ordes do capitán Eduardo Rodríguez. Conformouse unha Comisión Xestora composta por falanxistas e persoas afíns ao novo réxime. Mentres, as tropas acuartélase momentaneamente no Seminario Conciliar, edificio que tamén servirá de tribunal dos xuízos sumarísimos e cárcere.
Logo da batalla, a persecución e represión dos que nela participaran foi inmediata e persistente. Un tras outro, os supervivintes do bando republicano foron encarcerados ou asasinados. Como vinganza, a Volta da Moura foi o lugar escollido para efectuar as execucións e deixar abandonados os cadáveres.
A represión cebouse tamén nos dirixentes municipais que se involucraran na resistencia sen utilizar as armas. Asasinado, por exemplo, foi o médico Alejo Diz Jurado, o 30 de outubro. Ese mesmo día tamén pereceron o médico Darío Álvarez Limeses, Manuel Domínguez, Serafín Fernández, Francisco Guinde..., tal e como figuran as súas identidades nun libro de rexistro de presos existente no Arquivo Municipal de Tui. As execucións realizábanse cada amañecer; principalmente, na Alameda. Na actualidade localízase no lugar un monumento conmemorativo que dá memoria daqueles bárbaros acontecementos.
O grupo parlamentario de Alternativa Galega de Esquerda (AGE) esixe á Xunta que de conta do tipo de solicitudes e dos titulares das mesmas relacionadas coa explotación mineira na zona da Serra da Groba entre o Val Miñor e o Baixo Miño. Nomeadamente, solicitan unha confirmación oficial das diversas informacións 
Así se recolle na información publicada onte polo medio colaborador 
Unha vintena de aforristas da Plataforma Gondomar están concentrados ás portas da oficina de Novagalicia Banco nunha mobilización de protesta tras quedar máis de 200 veciños da vila fóra dos arbitraxes de consumo. A medida impide ata de agora a apertura da oficina aínda que transcorre sen incidentes.
